چرا نتانیاهو به دنبال توسعه تنش در منطقه است؟

به گزارش گیلانی ها خبر، همزمان با افزایش سفر‌های مقام‌های کشور‌های غربی به خاورمیانه، منابع فلسطینی اعلام کرده‌اند در پیام جدید ارتش اسرائیل به ساکنان شمال نوار غزه هشدار داده شده در صورت ترک نکردن این منطقه، به عنوان طرفداران یک سازمان تروریستی در نظر گرفته خواهند شد.

در ادامه تنش‌های اسرائیل و حماس، ارتش اسرائیل، فرودگاه‌های بین‌المللی دمشق و حلب را مورد حمله هوایی قرار داد. مقاومت اسلامی عراق نیز، عصر امروز اعلام کرد، بامداد امروز پایگاه هوایی عین الاسد آمریکا در غرب استان الانبار عراق را با دو پهپاد هدف قرار داده است.

وضعیت پر آشوب منطقه پای بسیاری از مقامات کشور‌های غربی را به منطقه باز کرده است. پس از سفر آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه و جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده، ریشی سوناک نخست وزیر انگلستان نیز وارد تل آویو شد و هشدار داد که جنگ اسرائیل و حماس خطر «سرایت مناقشه» به سراسر خاورمیانه را به دنبال دارد. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه نیز قصد دارد روز سه‌شنبه به تل آویو سفر کند.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران در نشست خبری که با حضور نالدی پاندور، وزیر خارجه آفریقای جنوبی برگزار شد، گفت: «امروز منطقه همانند بشکه باروت است و هر گونه محاسبه غلط در ادامه این جنگ افروزی و قتل عام و کوچاندن ساکنان غزه می‌تواند پیامد‌های سنگین در منطقه داشته باشد.» او همچنین به آمریکا و اسرائیل هشدار داد و گفت: «اگر فورا جنایت علیه بشریت و نسل کشی در غزه را متوقف نکنند هر احتمالی در هر لحظه‌ای وجود دارد و منطقه از کنترل خارج خواهد شد و دود آن به چشم جنگ افروزان و مسببان آن خواهد رفت.»

در این شرایط پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که چرا موج سفر مقامات غربی به منطقه افزایش پیدا کرده است و آیا حمله به پایگاه هوایی عین الاسد می‌تواند مقدمه‌ای بر افزایش تنش‌های منطقه یا باشد؟ علی بیگدلی، کارشناس ارشد سیاست خارجی و تحلیلگر روابط بین الملل در گفتگو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است:

استراتژی جنگی اسرائیل تغییر کرده است

علی بیگدلی به فرارو گفت: «حمله به پایگاه عین الاسد موضوع جدیدی نیست و اولین بار نیست که چنین حمله‌ای رخ می‌دهد. اما از دید من حملات به نقطه‌ای نرسیده که حالت انتقام‌جویی داشته باشد و آمریکا به این حملات واکنش نشان دهد، بلکه حالت هشدار دهنده دارد. اما وضعیت موجود در منطقه هر روز پیچیده‌تر می‌شود و دامنه آن گسترش بیشتری پیدا می‌کند. اگر اسرائیل حمله زمینی به غزه را در دستور کار قرار دهد، فاجعه آمیز خواهد شد. این احتمال بسیار بالا است که اگر حمله زمینی رخ دهد، حزب الله نیز وارد عمل شود. پرسشی که در این شرایط مطرح می‌شود این است که اگر حزب الله وارد جنگ شود، آیا ابعاد ماجرا به ایران نیز کشیده خواهد شد یا خیر؟»

وی افزود: «معتقدم ایران به جای واکنش‌های شتاب زده باید خویشتن‌داری را در دستور کار خود قرار دهد. نتانیاهو تلاش دارد هر روز ابعاد این جنگ را توسعه دهد، چرا که اگر این جنگ خاتمه پیدا کند، پایان عمر نتانیاهو و حزب لیکود خواهد بود. تاریخ مصرف نتانیاهو منقضی شده، مگر این که به یک دستاورد بزرگ برسد. با این شرایط نباید منتظر هیچ نوع مذاکره موثر یا آتش بس باشیم. درست است که ورود اسرائیل به خاک غزه مشکلات متعددی ایجاد خواهد کرد، اما این ایده که برخی می‌گویند: «اسرائیل نمی‌تواند در چند جبهه همزمان بجنگد» اشتباه است. شاید برخی فراموش کرده اند که در جنگ ۱۹۶۷، اسرائیل حداقل با ۴ کشور مصر، سوریه، اردن و فلسطین جنگید و همه را شکست داد.»

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی گفت: «شیوه و استراتژی جنگی اسرائیل این است که مثل افعی حمله می‌کند و اجازه نمی‌دهد جنگ طولانی شود، چرا که اسرائیل به لحاظ نفرات محدودیت دارد و این نفرات برای اسرائیل بسیار اهمیت دارد. اسرائیلی‌ها تن به جنگ فرسایشی نمی‌دهند. اما این بار ماجرا متفاوت است و احتمالا جنگ ادامه پیدا خواهد کرد. باید منتظر روز‌های وخیم تری نسبت به این روز‌ها باشیم.»

وی افزود: «نشست دیروز کشور‌های عرب در قاهره، گرچه ناموفق بود، اما پیام بسیار مشخصی داشت. پیام؛ ایستادگی همه کشور‌های عرب در برابر آمریکا و اروپا بود. حتی کشور‌ی مثل اردن که روابط نزدیکی با اسرائیل داشت، دیروز اقدامات اسرائیل را با جدیت محکوم کرد. به همین دلیل اکنون در منطقه نوعی یک دستی به وجود آمده، که به نفع اسرائیل نیست. حتی در عرصه بین المللی نیز شرایط چندان به نفع اسرائیل نیست. ملک عبدالله، پادشاه اردن، نیز، تحت فشار افکار عمومی و فشار‌های داخلی بالاخره ناچار شد موضعگیری کند، این را هم به خاطر داشته باشیم که بیش از ۴۰ درصد جمعیت اردن فلسطینی الاصل هستند.»

مواضع کشور‌های عرب و فشار افکار عمومی

این کارشناس روابط بین الملل گفت: «این موضوع گیری‌ها در شرایطی است که اغلب کشور‌های عرب، مواضع تندی را علیه اسرائیل شکل دادند. گرچه نوعی دلواپسی و دل نگرانی در دنیای غرب وجود دارد. جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده صحبت از طرح «یک سرزمین، دو دولت» می‌کند، اما مورد قبول واقع نشده است. با شرایط موجود، معتقدم مسئله مذاکرات اسرائیل و عربستان حداقل دو سال به تعویق افتاد؛ بنابراین بازنده این اتفاقات را اسرائیل می‌دانم، هر چند اسرائیل بدون توجه به همه این موارد، همچنان طرح خود را پیش می‌برد و هر روز مسئله اسرائیل وارد پیچیدگی‌های بیشتری خواهد شد. حضور دو ناو هواپیمابر آمریکایی در منطقه برای غزه نیست، حمله به غزه نیاز به این حجم تجهیزات ندارد.»

وی افزود: «معتقدم ناو‌ها برای یک جنگ طولانی‌تر و جلوگیری از تهدید‌های احتمالی که ممکن است علیه اسرائیل ایجاد شود در منطقه حاضر هستند. این جنگ بسیار خطرناک است و سرنوشت کل کشور‌های منطقه خاورمیانه را تغییر خواهد داد. تغییرات به خاورمیانه محدود نمی‌شود و تمامی کشور‌های منطقه را نیز تحت تاثیر قرار داده است. هم اکنون در اروپا نیز مشکلات امنیتی شدیدی رخ داده، بنابراین می‌توان گفت این جنگ بر بسیاری از کشور‌ها اثر گذاشته است. با توجه به اهمیت این جنگ تقریبا بعید می‌دانم این جنگ به سرعت خاتمه پیدا کند و اسرائیلی‌ها فقط به غزه اکتفا کنند.»

بیگدلی گفت: «در فرانسه حدود ۶ میلیون مسلمان و دو میلیون و نیم یهودی سکونت دارند. اما سرمایه گذاری‌هایی که لابی‌های یهودیان در اروپا و به خصوص فرانسه انجام داده اند، باعث شده دولت این کشورها، مدیون یهودیان باشند. افزون بر این، سیاست‌های کلی آمریکا نیز مورد حمایت اروپاییان است. نگاهی به سفر مقامات کشور‌ها به منطقه نیز همه چیز را مشخص می‌کند، ابتدا بلینکن و بایدن به منطقه سفر کردند و سپس مقام‌های کشور‌های اروپایی از جمله انگلستان و فرانسه. این سفر‌ها البته کاملا تشریفاتی است و این مقامات غربی هیچگونه نقشی در خاتمه دادن به جنگ ندارند. از طرفی، کشور‌های غربی هیچ علاقه‌ای ندارند که دنیای عرب را به عنوان یک مرکز سرمایه گذاری از دست دهند. انگلستان با مشکلات اقتصادی زیادی رو به رو است، بنابراین مایل است ارتباط خود را با کشور‌های عرب حفظ کند. تمامی این مسائل در هم پیچیده و شرایط را حادتر کرده است. هرچند تاکید دارم سفر و رایزنی هیچ یک از مقامات اروپایی به منطقه نمی‌تواند سرنوشت جنگ را متحول کند.»

وی افزود: «از دید من این جنگ، جنگ پر دامنه و گسترده‌ای است و می‌تواند دامن بسیاری از کشور‌های منطقه را بگیرد. جنگ اوکراین در سایه این جنگ، دچار فراموشی شده است. زلنسکی سعی داشت جنگ اوکراین و غزه را پیوند بزند و به عنوان یک یهودی در تلاش بود به تل آویو سفر کند، اما این اجازه را دریافت نکرد. این حرکت، نوعی پس زدن جنگ اوکراین در شرایط موجود بود. درباره همین موضوع نیز، اختلافات شدیدی در کنگره آمریکا وجود دارد و علت این که نتوانسته اند رئیسی برای مجلس نمایندگان انتخاب کند، همین کمک‌های سخاوتمندانه آمریکا به اوکراین است. بایدن نیز از این نظر تحت فشار است. جنگ روسیه علیه اوکراین به طور کامل در سایه است و حتی رسانه‌های بین المللی به آن نمی‌پردازند.»