چالش‌های اصولگرایان از چند لیستی تا سرلیستی

بر خلاف اصلاح‌‌طلبان که با وجود ردصلاحیت‌های گسترده امکان مشارکت برای خود نمی‌بینند و اعتدالیونی که چشم به شورای نگهبان دارند تا کاندیداهای رد شده از سوی هیأت‌های نظارت را به عرصه انتخابات بازگردانند؛ اما در اردوگاه اصولگرایان به‌قدری نامزد تایید صلاحیت شده وجود دارد که اصولگرایان را با مشکل بستن لیست مواجه کرده است. چنانکه از انتشار ۲ یا ۳ لیست صحبت می‌شود. چیزی که بسیار پیش از این نیز بدان اشاره کرده بودیم که اصولگرایان با شرایط فعلی و وزن‌کشی و سهم‌خواهی به اجماع و وحدت نخواهند رسید و در نهایت به جای لیست واحد به چند لیست روی خواهند آورد. البته مساله صرفا این نیست که اصولگرایان به جهت تعدد کاندیداهای تایید شده قادر به بستن لیست نیستند؛ بلکه موضوع اینجاست که برخی مجموعه‌ها در جریان اصولگرایی از اساس تفکرات یکدیگر را به رسمیت نمی‌شناسدند و قبول ندارند. نمونه بارز و کاملا مشخص آن را نیز می‌توان در مواجهه جبهه پایداری با جریان حامیان محمدباقر قالیباف یا همان شورای ائتلاف «شانا» ملاحظه کرد. جایی‌که آنها نه تنها به سرلیستی قالیباف بلکه اساسا با حضور قالیباف در لیست اصولگرایان برای حضور در مجلس دوازدهم مخالفند. در مجلس یازدهم نیز تمام تلاش خود را کردند تا وی را از جایگاه ریاست پایین آورند که موفق نشدند. حال بگذریم از اینکه شورای وحدت، حزب مؤتلفه، شریان  و دیگر احزاب و گروه‌های حاضر در اردوگاه اصولگرایان چگونه می‌اندیشند. با این حال تجربه ثابت کرده که در مساله لیست اصولگرایان؛ اغلب مشکلات بر سر سهم هریک از گروه‌ها  و مهم‌تر از آن سر لیست این جریان است و اگر این مساله حل شود می‌توان گفت که آنها در این مساله هم‌نظرند. اما در حال حاضر هریک از مجموعه‌های تاثیرگذار در جریان اصولگرا خود لیست و سر لیست دارند و بسیار مشکل است که این ۳ لیست؛ یک لیست و از بین ۳ سر لیست تنها یک شخص نفر اول لیست واحد اصولگرایان شود. این در شرایطی است که برخی از این مجموعه‌ها پیش از این رویکرد انتخاباتی خود را نیز اعلام کرده و بسیار مجدانه و مصرانه پشت‌سر لیست خود ایستاده‌اند. چه اینکه اخیرا شورای ائتلاف جریان وابسته به قالیباف رسما اعلام کرد از سرلیستی قالیباف کوتاه نمی‌آید و لیستی خواهند داد که قالیباف سرلیست آن باشد. جالب اینکه به‌نظر می‌رسد شورای وحدت نیز محمدرضا باهنر و در همین راستا جبهه پایداری طبق روال گذشته مرتضی آقاتهرانی را سرلیست قرار خواهند داد. لذا فارغ از لیست واحد یا چند لیست‌ بودن اصولگرایان این مساله بزرگترین چالش پیش‌روی آنهاست که چگونه وارد عرصه انتخابات شوند. البته تحلیل دیگری نیز وجود دارد که در شرایط فعلی و با وجود اختلافات عمیق دیدگاهی و رویکردی ائتلاف اجباری اصولگرایان چندان دوامی نخواهند داشت و بهتر است اگر هر جریانی که قائل به لیست مجزاست یکبار برای همیشه خود را به آزمون و رای مردم بگذارد تا وزن هرکدام از این مجموعه‌ها و مهم‌تر از آن میزان اعتبار و محبوبیت آنها در جامعه محک زده شود و مشخص گردد که آنها با وحدت چه دستاوردی حاصل خواهند کرد و بدون وحدت به چه نتیجه‌ای خواهند رسید.

*وحدت در هر شرایطی خوب نیست

یک فعال سیاسی اصولگرا در خصوص آرایش و چینش اصولگرایان در انتخابات پیش‌رو اظهار داشت: در اینکه اختلاف‌نظر در جریان اصولگرایی وجود دارد شکی نیست. این اختلاف‌نظر هم در میان برخی از طیف‌ها یک اختلاف‌نظر عمدتا سیاسی است و در میان برخی دیگر از طیف‌ها اختلاف‌نظری دیدگاهی است و یک زوایه فکری مختلف با تعدادی دیگر از جریان اصولگرایی پیدا کردند.  ناصر ایمانی به «آرمان ملی» گفت: بنابراین اختلاف نظر در میان اصولگرایان قطعی و جدی است و بنده هم معتقدم که اصولگرایان به یک لیست مشترک وحدت‌آمیز نخواهند رسید و اگر هم بخواهند به لیست مشترکی برسند که البته نخواهد شد لازمه آن این است که طیف‌های مختلف از بسیاری از مواضع فکری و یا سیاسی خود عدول کنند. وی افزود: شاید اصلا این مساله به مصلحت آنها نباشد و کار صحیحی هم نباشد که بخواهند برای رسیدن به وحدت تا این حد تنازل کنند. وحدت خوب است؛ اما نه به هر قیمتی. لذا من معتقدم که اصولگرایان با یک لیست واحد نخواهد آمد. ایمانی در ارتباط با این مساله که اگر اصلاح‌طلبان و اعتدالیون با هم ائتلاف کنند؛ اصولگرایان به سمت وحدت خواهند رفت یا خیر بیان کرد: شاید برای اینکه رقیب پیروز نشود یک وحدت غیرواقعی هم به‌وجود بیاید این فقط در اصولگرایان که در اصلاح‌طلبان هم اینگونه است، اما اینکه این چقدر به شرایط سیاسی کمک می‌کند باید بگویم مساله من آینده تفکر سیاسی در کشور است. این نوع وحدت‌های اجباری و تحمیلی به فکر سیاسی و رشد و بالندگی تفکر سیاسی در کشور نمی‌انجامد. بهتر این است که افکار مختلف ولو در داخل یک جناح بیاید و افکار و ایده‌های خود را به معرض عرضه بگذارند و با انتخابات‌ها وزن‌کشی شوند و ببینند که تفکر آنها چقدر در جامعه جایگاه دارد  و در واقع قدر و اندازه خود را بدانند. من این را بیشتر به مصلحت آینده سیاسی کشور می‌دانم. این فعال سیاسی اصولگرا تصریح کرد: در چند انتخابات اخیر در یکدهه گذشته وحدت‌های دقیقه نودی در داخل جریان اصولگرا شکل گرفت؛ اما این وحدت مطلوبی نبود  و همچنان که آثارش را هم دیدیم. وحدت شکننده‌ای که بعد از انتخابات دوباره روز از نو روزی از نو و برخی جریان‌های اقلیت اصولگرا احساس کردند که جایگاهشان خیلی بالاتر است و دچار توهم شدند. لذا به‌نظر من این نوع وحدت‌ها آثار سیاسی بدی داشت. برخی فکر می‌کنند  که وحدت در هر شراطی خوب است اما من اصلا با این ایده موافق نیستم.

* احتمال فهرست واحد وجود دارد

یک فعال سیاسی اصولگرا در خصوص لیست واحد اصولگرایان با وجود اینکه شورای ائتلاف بر سرلیستی آقای قالیباف تاکید کرده؛ شورای وحدت بر سرلیستی آقای باهنر و جبهه پایداری نیز بر سرلیستی آقای آقاتهرانی  تاکید دارند، اظهار داشت: رقابت درونی در جبهه به اصطلاح اصولگرایی وجود دارد و نمونه آن فهرست‌های غیررسمی منتشر شده است، البته این رقابت کاملا طبیعی است اما به‌دلیل اینکه رقابت اصلی با جبهه اصلاح‌طلبان است، احتمال اینکه اصولگرایان سهم‌خواهی را کنار بگذارند و بر مبنای شاخص‌های ارزشی به فهرست واحدی برسند، وجود دارد. سیدمصطفی میرسلیم گفت: البته اگر ما موفق می‌شدیم اشکال بزرگی که در قانون انتخابات وجود دارد را برطرف می‌کردیم، به این ترتیب که تعریف منطقی و اصولی از حوزه انتخابیه داشتیم و هر حوزه به یک نماینده می‌رسید، قطعا انتخابات برای مردم ساده‌تر و مشارکت قوی‌تر صورت می‌گرفت و از آن طرف رقابت واقعی‌تر و نمایندگان شایسته‌تری انتخاب می‌شدند. نماینده مردم تهران در مجلس یازدهم گفت: فهرست دادن تحمیل بر مردم است و با قانون موجود چاره‌ای جز آن و تن دادن به ضعف‌ها و اشکالات آن نداریم. اگر انتخابات با حوزه‌های تک نماینده انجام می‌شد، موضوع سرفهرست که نوعی اخلال در تشخیص مردم پدید می‌آورد، نیز منتفی می‌شد.