تاریخ انتشار : سه شنبه 8 آذر 1401 - 14:45
کد خبر : 1686

ضرورت های گفت وگوی ملی؛

حق شناس: نسبت به حقوق ملت بی توجه بودیم/ بپذیریم که مردم «ناراضی» هستند و «اعتراض» وجود دارد

حق شناس: نسبت به حقوق ملت بی توجه بودیم/ بپذیریم که مردم «ناراضی» هستند و «اعتراض» وجود دارد

نشست «ضرورت های گفت وگوی ملی» روز گذشته دو شنبه (ششم آذر) در اتاق گفت وگوی شفقنا با حضور آقایان محمد جواد حق شناس عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی و محمود عباس زاده مشکینی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس برگزار شد.

به گزارش گیلانی ها خبر و به نقل از شفقنا، نشست «ضرورت های گفت وگوی ملی» روز گذشته دو شنبه (ششم آذر) در اتاق گفت وگوی شفقنا با حضور آقایان محمد جواد حق شناس عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی و محمود عباس زاده مشکینی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس برگزار شد.

متن کامل این نشست را در ادامه می خوانید:

حق شناس: فاصله زمانی اعتراضات کاهش یافته است

محمدجواد حق شناس ارزیابی و تحلیل خود از حوادث و اعتراضات اخیر را بیان و اظهار کرد: در این ۷۰ روز لحظاتی را تجربه کردیم که از آغاز انقلاب در سلسله مراتب اعتراض های عمومی نسبت به عملکرد مسئولان و تصمیم سازان یا به عبارتی حاکمیت بی سابقه نبوده چرا که کشور ما در دوره های مختلف چنین تجربه هایی را به خود دیده است.

وی ادامه داد: موج اول اعتراضات به دوره ای مربوط می شود که هنوز انقلاب اسلامی تثبیت نشده بود. در سالهای ۵۹ و ۶۰ رویکردها مسلحانه بود و اصطلاحاً افراد با عناوین انقلاب و ضد انقلاب تعریف می شدند، پس از اینکه آن دوره پشت سر گذاشته شد و دوران جنگ تحمیلی سپری شد، کشور در دوره آقای هاشمی رفسنجانی اولین اعتراضات گسترده عمومی را در قالب اعتراضات شهری تجربه کرد. به عنوا مثال اعتراضاتی در مشهد، اسلامشهر، شیراز و اراک شکل گرفت و عمدتاً پاسخی به تورم لجام گسیخته بود. همچنین اعتراضاتی در قزوین شکل گرفت که عمدتاً رنگ و بوی منطقه ای داشت و ناشی از تقسیمات کشوری بود.

وی بیان کرد: به هر ترتیب آن دوران طی شد و نهایتاً به دوره اصلاحات رسیدیم که شاید اولین شکل اعتراضات عمومی مربوط به سال ۷۸ می شود که یک رویکرد سیاسی – دانشجویی و در اعتراض به قتل های زنجیره ای و فاجعه ای بود که متأسفانه در دورن نظام اتفاق افتاد و افشای آن مطلب توسط روزنامه سلام و توقیف این روزنامه و ماجرایی که در کوی دانشگاه شکل گرفت و با یک رویکرد خشونت آمیز، منجر به سرکوب حرکت دانشجویی شد.

وی گفت: تقریباً با فاصله ۱۰ سال ما یک حرکت عمومی را مجدداً در سال ۸۸ شاهد هستیم که یک رویکرد اعتراضی است و عمدتاً با خواسته سیاسی و در اعتراض به اعلام نتیجه انتخاباتی خود را نشان داد، ولی اعتراضات عموماً آرام و گسترده است و خواسته ها هم از درون خود طیف بندی های نظام سیاسی شکل می گیرد و حتی رهبران اعتراض هم از شخصیت های درون نظام هستند، آقای موسوی ۸ سال نخست وزیر این کشور و آقای کروبی نزدیک به ۸ رییس مجلس این کشور بودند. بخش عمده ای از این اعتراضات تقسیم بندی های درون سیستمی است و تداوم آن منجر به یک برخورد و مقابله ای شد که بخش عمده ای از معترضان و همچنین چهره های فعال سیاسی را دستگیر و بازداشت و زندانی کردند و به نوعی داستان جمع می شد.

آقای حق شناس به کاهش فاصله اعتراضات اشاره و خاطرنشان کرد: با فاصله نزدیک به یک دهه دو اعتراض را در سال های ۹۶ و ۹۸ و در دولت آقای روحانی شاهد بودیم. جنس این اعتراضات متفاوت است، یک بخشی به فضایی که در سال ۹۶ شکل گرفت، مربوط می شود. این اعتراضات از شهر مشهد توسط مخالفین سیاسی آقای روحانی و کسانی که به نوعی مالباخته هستند، آغاز می شود، اما تداوم و عدم کنترل آن، عمومیت پیدا می کند.

وی افزود: اعتراضات سال ۹۸ یک جنبش حاشیه شهری به شدت جوان بود. معترضان متوسط سن ۲۰ سال داشتند و براساس آماری که اعلام شد، بخش عمده ای از کسانی که بازداشت شدند شغل و امیدی به آینده نداشتند. متأسفانه این اعتراضات تلفاتی به دنبال داشت و طبق اعلام وزیر کشور وقت، این اعتراضات بیش از ۲۰۰ نفر بر جای گذاشت؛ البته آمار کشته شدگان متفاوت است به عنوان مثال رویترز مدعی شد که در این اعتراضات حتی تا ۱۵۰۰ نفر کشته شدند. رخدادهای چند سال گذشته نشان می داد که فاصله اعتراضات در جامعه کاهش پیدا کرده و به یک دور تکرار شونده تبدیل شده است.

حق شناس: اعتراضات اخیر چند وجهی است

 

وی درباره علل و عوامل اعتراضات اخیر نیز گفت: اگر بخواهیم مروری بر رویکرد اخیر داشته باشیم، برخلاف رویکردهای اعتراضی گذشته که عموماً یک وجهی یا حداکثر دو وجهی بودند، اعتراضات اخیر چند وجهی است و زنان در اعتراضات نقش جدی دارند که در اعتراضات گذشته شاهد این مساله نبودیم. به اصطلاح ما در این رویکرد اعتراضی با یک نسلی به نام نسل Z یا دهه هشتادی ها رو به رو هستیم که اولین ظهور و بروز حرکت اعتراضی خود را در این برهه ارایه می کنند.

وی عنوان کرد: در این دوره از اعتراضات خیلی پایبندی به تعهدات و باورهایی که در دهه هفتاد یا هشتاد در اعتراضات می دیدید، دیده نمی شود و این اعتراضات به نوعی در درون گفتمان نظام تعریف نمی شود. خواسته ها و در واقع شعارهای اعتراضی کاملاً متفاوت است. شعار محوری آنها «زن، زندگی و آزادی» و همه فهم است چون برداشتی که از این شعار در ایران، فلان و روستا و استان یا فلان کشور خاورمیانه یا کشور اروپایی می شود، متفاوت نیست و پیام آن قابل درک و انتقال است.

حق شناس: استمرار اعتراضات اخیر باعث جدی شدن ماجرا شده است

وی معتقد است که تفاوت جدی و عمده اعتراضات اخیر با اعتراضات در گذشته این است که تاکنون هیچ یک از اعتراضات تداوم زمانی و استمرار نداشته و استمرار اعتراضات اخیر باعث جدی شدن ماجرا شده است.

حق شناس: هنوز زبان مفاهمه میان معترضان و نظام سیاسی شکل نگرفته است

وی اظهار داشت: نظام سیاسی هنوز به یک فهم درست و مناسبی از این ریشه ها و علل این اعتراضات نرسیده و همچنان یک زبان مفاهمه ای بین تصمیم سازان و مسئولان به عنوان مخاطبان اصلی این اعتراضات با معترضین شکل نگرفته است در حالی که ضروری است مخاطبان و معترضان این اعتراضات به یک زبان مشترک برسند، خواسته ها شنیده شود و پاسخ های مناسبی ارایه گردد.

عباس زاده: جامعه باید مرتب از رفتار و اقدامات  بازخورد بگیرد و مرتب خود را اصلاح کند

محمود عباس زاده مشکینی در ارزیابی خود از حوادث و اعتراضات اخیر، اظهار داشت: در جامعه مردم سالار که نهادهای قدرت با رأی مستقیم و یا غیر مستقیم مردم شکل می گیرد و هر سال یا دو سال یکبار انتخابات برگزار می‌شود، طبیعتا گفت وگو لازمه چنین جامعه ای است و تدوین چارچوب‌ها و ضوابط، تلاش برای هدایت گفت و گو به سمت گفت و گوی مبانی محور، ترسیم چارچوب های قوی و محوریت مورد اجماع مثل منافع ملی برای ادامه این گفت و گوها، اهمیت تحمل یکدیگر، اصلاح مداوم چارچوب و ادبیات گفت و گو و هدایت آن به سمت ارتقاء فرهنگ سیاسی مردم لازم است که باید توسط حاکمیت و نهادهای مردمی صورت بگیرد. گفت و گو در جامعه مردم سالار و نظام های مردم سالار، مثل هوا برای زندگی و آب برای آبزیان است. بر همین مبنا خوب است که عملکردها و دیدگاه های احزاب مختلف بازبینی شود و نقدها برای همین جریان های گفت و گو محور، با شفافیت بیشتر مطرح شود؛ زیرا اگر قصد اصلاح و تکامل را داریم جامعه باید در روند حرکتی خود، مرتب از رفتار و اقداماتش بازخورد بگیرد و مرتب خود را اصلاح کند.

عباس زاده: اعتراض در پیکره جامعه مثل درد در بدن است 

بنده اعتقاد دارم اعتراض در پیکره جامعه مثل درد در بدن است؛ همانطور که وقتی در بدن دردی احساس می‌شود، واکنش منطقی این است که به دکتر مراجعه تا علت درد را پیدا کنیم باید دلیل اعتراضات هم مشخص شود. این اعتراض یا علت طبیعی دارد و یا جمعی انتظاری دارند که شاید ان انتظار، واقعی نباشد که باید جامعه را توجیه  کرد اما اگر این انتظارها، بجا و درست باشد، یک فرصت است. اعتراض اگر در چارچوب قانون باشد، نقد جمعی برای سیاست، استراتژی، رویکرد، تصمیم و یا مصوبه‌ای است و نقد هم فرایندی برای اصلاح است که اگر نگاه ما این باشد، می توان اعتراض را به بزرگترین فرصت تبدیل کرد. بنده برای همین اعتراضات اخیر هم چنین نگاهی دارم که باید در لایه های اجتماعی، ریشه را پیدا کنیم که چرا جامعه ما درد دارد؛ صرف نظر از اینکه بنا به دلایلی یک عده هم منتظر فرصت هستند تا بر این اعتراضات سوار شوند تا اعتراضاتی که می تواند فرصتی برای کشور باشد را تبدیل به تهدید امنیتی کنند. کسانی که بنا به دلایلی دستشان از منابع کشور قطع شده است و جریاناتی که سابقه آنها برای ملت ایران روشن است، دست به هر کاری مثل ترور مسوولان ارشد کشور و جنگ تحمیلی زدند. بنابراین جامعه وقتی چنین تهدیدی را احساس می کند طبیعتا مجبور می شود برای حفظ ثبات سیاسی کشور حتی از تدابیر سخت استفاده کند.

عباس زاده: هر معترضی الزاما اغتشاشگر نیست و هر اغتشاشگری هم الزاما معترض نیست/ معترضین به دنبال تبعیض زدایی هستند

برخی از این شعارها در اعتراضات اخیر، در ساختار نبود، بلکه بر ساختار بود و کسانی که به دنبال سوء استفاده از این شرایط بودند، آن را خیلی بزرگنمایی کردند؛ اما آن قسمتی که داخل ساختار و مطالبه بحق و طبیعی مردم بود را کوچک نمایی می کردند تا نظام سیاسی فرصت فکر و اصلاح پیدا نکند. باید ریشه های این اعتراضات را تحلیل کرد اما من معتقدم هر معترضی الزاما اغتشاشگر نیست شاید این افراد درگذشته اعتراض کرده اما صدایشان شنیده نشده بود؛ بنابراین الان بنا به این دلیل که احساس مسوولیت می‌کنند، فریاد می زنند آنها احساس مسوولیت می کنند و به دنبال تبعیض زدایی بوده و عدالت خواه هستند. هر اغتشاشگری هم الزاما معترض نیست و ممکن است هیچ مشکل اقتصادی نداشته بلکه رفتار و موضع خصمانه ای داشته باشد و عقلانیت حاکمیت ایجاب می کند این دو را از هم تفکیک کنیم. بنابراین اگر بخواهیم هزینه کشور داری و مدیریت این قضایا کم باشد باید این مرزها را مشخص کنیم.

عباس زاده: قانون اساسی ظرفیت تطبیق با شرایط روز و پاسخگویی به نسل جوان را دارد

ساختار جمهوری اسلامی ایران با همین قانون اساسی، ظرفیت زیادی دارد که خود را با زمان تطبیق دهد؛ دین اسلام دین پویا است و فقه ما فقه پویایی است و وظیفه فقه همین است که مسایل جدید را احصا و پاسخ ان را پیدا کند. «اجتهاد» در مقابل دگمیت و تصلب قرار دارد؛ من اعتقاد دارم قانون اساسی ما این ظرفیت را دارد که با حفظ چارچوب ها و اصولش، خود را با شرایط روز دنیا تطبیق دهد و به نیاز نسل ها پاسخ دهد؛ بنابراین هنر ما این است که اینها را پیدا و جرأت این را داشته باشیم که از این ظرفیت ها استفاده کنیم.

عباس زاده: مطالبه نسل‌های جدید منجر به مانایی نظام سیاسی می شود

ما کشوری هستیم که در ژئواستراتژیک ترین نقاط جهان قرار دارد و تنوع تفکر، مذاهب و اقوام را داریم و شکاف ها در این کشور هم کم نیست. ما در همان دهه اول انقلاب، تجربه تغییرات قانون اساسی را داشتیم پس چه اشکالی دارد با توجه به شرایط زمان و ضرورت ها، سیستم را بروزرسانی کنیم؟. اما یکسری نمی‌خواهند این اتفاق رخ دهد زیرا بروزرسانی، تطبیق ظرفیت نظام با الزامات تاریخ است و مطالبه نسل‌های جدید منجر به مانایی نظام سیاسی می شود و کسانی که در داخل و یا خارج از کشور، با اصل نظام مشکل دارند، درواقع با مانایی نظام مشکل دارند و گاها با ادبیات مختلف آن را بیان می کنند.

آقای حق شناس به اعتراضات  ۸۸  اشاره کردند که به نظر من این اعتراضات داخل ساختار بود؛ اتفاقا این جناح که در خرداد ۷۶ با گفتمان مردم سالاری و تعیین سرنوشت کشور رأی اورده و مجلس و دولت تشکیل داده بود؛ اما نتوانست غربت بیش از چهار سال از قدرت را تحمل کند؛ آن شرایط قابل قیاس با اعتراضات ۹۸ و ۹۶ نبود؛ ان اعتراضات در مورد یک جریان سیاسی فعال که بعد از ۷۶ تِم روشنفکری و اصلاح‌طلبی خوبی هم از خودش حداقل در سطح نمادها به یادگار گذاشته بود، با انتخابات مشکل پیدا کرد؛ اتفاقا سازمان دهی شده بود که اعتراضات گسترده‌ای در داخل ساختار شکل داد و اصلا خاطره خوبی نبود و در شرایطی که کشور می رفت تا در دنیا به عنوان یک بازیگر فعال در مناسبات جهانی پذیرفته شود، اما خطای استراتژیکی رخ داد. ساختار رسمی کشور ما رهبری، سه قوا و نیروهای مسلح و ساختار غیر رسمی هم دو جناح اصولگرا و اصلاح طلب هستند بنابراین شورش علیه جمهوریت خاطره خوبی نبود. الان بعد از ۱۳ سال هم یک برگ سند، ارائه نشد که در کجا تخلفی صورت گرفته است؛ بنابراین به نظر من قضیه ۸۸ قابل قیاس با دیگر اعتراضات نبود و نباید همه اعتراضات را با یک شاخص تحلیل کنیم.

عباس زاده: محصول عملکرد این دو جناح، وضعیت فعلی کشور را رقم زده است/ بعد از دوم خرداد دستاورهای زیادی در حوزه فرهنگ، اجتماع و آزادی ها داشتیم اما خطاهایی هم داشتیم

اگر به عنوان اصولگرا و اصلاح طلب، خطاهای جناح  و هم حزبی های خودمان را بپوشانیم، هیچ وقت نمی توانیم در صدد جبران خطا گام برداریم؛ کشور در این سال ها توسط جریان اصولگرا و اصلاح طلب اداره شده است و محصول عملکرد این دو جناح، وضعیت فعلی کشور را رقم زده است. من نمی گویم همه عملکردها سیاه بوده است، بلکه ما پیشرفت های زیادی هم داشتیم. حتی در دوران بعد از دوم خرداد دستاورهای زیادی در حوزه فرهنگ، اجتماع و آزادی ها داشتیم اما خطاهایی هم داشتیم. جریان اصولگرا هم خطاها و دستاوردهایی داشته است؛ اما خطای بزرگ این است که تعصب جناحی و فامیلی ما را به تصلب بکشد و در مقابل خطاهای گروه خودمان چشممان را ببندیم و خطاهای حریف را بزرگنمایی کنیم. این خطایی است که تبدیل به مصیبت می شود.

عباس زاده: شرایط برای برگزاری تجمعات اعتراضی بسیار سختگیرانه است

هر اعتراضی باید با متدولوژی قابل قبول جامعه شناسی تحلیل شود؛ بعد از هر اعتراضی مسوولین و فعالان سیاسی ژستی به خود می گیرند که اعتراض را باید در مسیر قانونی هدایت کرد. من در اینجا به عملکرد اصولگرا و هم اصلاح طلبان نقد دارم؛ زیرا وقتی می گوییم معترضین در چارچوب قانون اعتراض خود را مطرح کنند، من سوال می پرسم که این چارچوب قانون، کجا است؟ سال ۶۱، ایین نامه اجرایی قانون احزاب، تصویب شد؛ در این ایین نامه تکلیف تجمعات و راهپیمایی های اعتراضی مشخص شده و چندین بند به عنوان شرط اوردند اما به ضرس قاطع می گویم که این شرایط هیچ گاه یکجا جمع نمی شوند تا بتوانند مجوز بگیرند زیرا بسیار سخت گیرانه است.

عباس زاده: کشور و انقلاب برای مردم است بنابراین اقدامات هم باید در جهت رضایت مردم باشد

بنده سال ۸۸ مدیرکل سیاسی وزارت کشور بودم، من کلی تلاش کردم قانون احزاب عوض شود و سال ۹۵ بالاخره قانون احزاب جدید تصویب شد؛ برای همین قانون در سال ۹۷ ایین نامه اجرایی جدید نوشته شد که در خصوص راهپیمایی های اعتراضی، شرایط را سخت تر هم کرد. همین دولت اقای روحانی باز مصوبه جدید داد که ۲ ماه بعد توسط هیات عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شد. یعنی عملا الان ما چارچوب روشن و مشخصی برای اعتراضات صنفی و سیاسی نداریم و همه ما در این رابطه مقصر هستیم. یک ماه پیش در مجلس مطرح کردم که این مصوبه را باید درست کنیم و نباید فقط شعار داد بلکه باید خطاها را پذیرفت؛ کشور، انقلاب، نظام، فرصت ها و نهادها همه برای مردم است و اقدامات هم باید در جهت رضایت، خواست و رفاه مردم باشد.

عباس زاده: همه باید صدای منتقد و معترض را بشنویم

بخشی از فرمایشان اقای حق شناس را موافق هستم من علاقمندم در گفت و گوها، مساله محور پیش برویم تا به نتیجه برسیم. بنده که این دوره نماینده مجلس هستم، نزدیک به ۵۰ درصد اراء حوزه انتخابیه خودم را کسب کردم که رکورد رای حوزه انتخابیه‌ام شکسته شد در حالی که رقبایی هم داشتم. البته من اعتقاد به حضور حداکثری در انتخابات ریاست جمهوری را هم دارم. یکسال مانده به انتخابات ریاست جمهوری نطقی داشتم که برای عبور از بحران‌ها که در سال های اتی ممکن است داشته باشیم به انتخاباتی با یک سری شرایط خاص نیاز داریم.

عباس زاده: جمهوری اسلامی، سرمایه ای بالاتر از مردم ندارد

دوستان اصلاح طلب ما شعار خوبی با عنوان «نقد درون گفتمانی» داشتند؛ این نقد برای همسایه نیست بلکه برای خودمان است؛ همه باید صدای منتقد ومعترض را بشنویم و اینکه ادبیات صدا و سیما باید به ادبیات و مطالبه مردم نزدیک شود، به آن اعتقاد کامل دارم و برنامه موفق، برنامه ای است که مردم ان را دوست داشته باشند نه منِ نماینده. زیرا نظام جمهوری اسلامی، سرمایه ای بالاتر از مردم و مشارکت فعال مردم در تمام عرصه ها ندارد.

آقای حق شناس بحث رفراندوم را مطرح کردند؛ ما در زبان اذری مثالی داریم با این عنوان که «بعضا تیر چراغ برق را در چشم خود نمی بینیم اما مو را در چشم حریف می بینم». سالها در همان گفتمان اصلاح طلبانه شعار عرفی نگری مطرح و گفته شد که نگاه به دنیا داشته باشیم  که چگونه خودشان را اداره می کنند. من از شما می پرسم ایا واقعا در کشورهای اروپایی چند سال یکبار در قانون اساسی و یا اصول حاکم بر مکتب لیبرال دموکراسی رفراندوم برگزار می کنند؟ من با رفراندوم و بروزرسانی مخالف نیستم اما وقتی از یک سو شعار عرفی نگری می دهیم، باید ببنیم در عرف دنیا رفراندوم چند سال یکبار و در چه حوزه هایی انجام می شود. من چند سال پیش سوئیس بودم؛ در ژنو رفراندوم شهری برگزار کردند که فلان پل را بسازیم یا نه؟ ما هم می توانیم چنین سازوکارهایی داشته باشیم؛ حتی رهبری با تغییر قانون اساسی مخالف نیستند و در سفر به کردستان بحث اصلاح و تغییر قانون اساسی را مطرح کردند اما به عقیده من برای برخی از تغییرات ثبات قابل اطمینانی لازم است.

شما انتخابات حداکثری را مطرح کردید بله من هم اعتقاد دارم که در کشور مردم سالار، اگر مشارکت پایین باشد، دیگران از آن سوء استفاده می کنند اما سوالم این است آیا در سال ۸۸ که انتخابات بالای ۸۰ درصد برگزار کردیم، کدام جریان و با چه سندی آن را تبدیل به پاشنه اشیل کشور کردند؟ رقبا بعد از این اتفاقات صف آرایی مجدد کردند و فشار و تحریم بعد از ان شروع شد. مردم ما مردم عدالتخواهی هستند و اکثریت آنها به منافع ملی کشور اعتقاد دارند؛ منافع ملی، منافع جناح ها و منِ عباس زاده نیست بلکه ۲ مولفه تمامیت ارضی و دوم اصل نظام سیاسی است که مردم به ان اعتقاد دارند.

عباس زاده: نه اصلاح طالبان به واقعیت، اصلاح طلب شدند و نه بعضا اصولگرایان به آن اصول مورد ادعای خود اعتقاد عمیق دارند

من از ظهور و بروز گفتمان اصلاحات نگران و معترض نبودم اتفاقا آن را لازمه حُسن اداره کشور می‌دانستم اما متاسفانه با روندی مواجه شدیم که نه اصلاح طالبان به واقعیت، اصلاح طلب شدند و نه بعضا اصولگرایان ما واقعا به آن اصول مورد ادعای خود اعتقاد عمیق داشتند؛ درحالی که اگر بخواهیم ثبات کشور حفظ شود باید در چارچوب اصولی که به آن اعتقاد داریم، کار کنیم؛ این اصول ایجاب می‌کند که ازروند امورات همواره بازخورد بگیریم و آنها را اصلاح کنیم؛ اصلاح بدون مبنا و شاخص و اصول، امکان پذیر نیست؛ برای همین است که در مقطعی در کشور، از بالاترین قله اداره کشور، بحث گفتمان اصولگراییِ اصلاح‌طلبانه و یا اصلاح طلبی اصولگرایانه مطرح می شود؛ بنابراین این دو را نمی توان از هم جدا کرد. در واقع یک پایه اصولگرایی، اصلاح طلبی است یک مسلمان باید اصلاح طلب بوده و امروزش نباید مثل دیروزش باشد اما باید دید ایا در روند، هم همینگونه است؟. از جایی به کشور ضربه استراتژیک وارد شد که عمده ترین و استراتژیک ترین نقطه قوت ما بود؛ جمهوری اسلامی ایران در منطقه بزرگترین نظام دموکراتیک بر مبنای فکر اسلامی بود اما جریانی مقابل رای مردم ایستاد.

آقای حق شناس گفتند که سال ۸۸ اعتراضات گسترده بود. اما من می گویم نه؛ بیشتر در تهران بود زیرا کاندیدایی بر خلاف کل کشور، در تهران بیشتر رأی اورده بود و زعم مردم این بود که کل کشور اینگونه است. درحالی که انتخابات را یک نفر برگزار نمی کند بلکه یک میلیون نفر آن را برگزار می کنند؛ بنابراین اگر به انتخابات با مشارکت پایین هم رضایت داده می شود، به دلیل نگرانی از آن انتخابات با مشارکت بالا بود که یک جریانی آن را به پاشنه آشیل کشور تبدیل کرد. بنده به عنوان یک اصولگرا و اقای حق شناس به عنوان اصلاح طلب بنشینیم بر اساس منافع ملی و کشور و حقوق مردم، خودمان را اصلاح کنیم. اگر راه اصلاحات در کشور بسته باشد، آن وقت بله باید به خیابان برویم.

حق شناس: در قانون اساسی بر حق اعتراض و راهپیمایی تأکید شده و نیازی به مجوز ندارد

آقای حق شناس در نقد صحبت های آقای عباس زاده، بیان کرد: من با عموم مطالب آقای عباس زاده همراه هستم. خارج از باورها و نگاه متفاوتی که به این مساله داریم، اگر مبانی «حق مردم» و «جمهوریت» و معیار قانون اساسی تصویب شده در سال ۵۸ به عنوان مهم ترین سند مورد توافق اکثریت جامعه، باشد، براساس همین قانون اساسی مردم می توانند مطالبات و خواسته های خود را دنبال کنند.

وی گفت: سخن درستی که آقای عباس زاده اشاره کردند این بود که اعتراضات به عنوان یک نمادی است برای اینکه بتواند منعکس کننده دردهای جامعه باشد. اعتراض حق طبیعی و روشن هر انسانی است که در یک جامعه متمدن زندگی می کند. همچنین از مسلمات انقلاب اسلامی است و حتی با مروری کوتاه و گذرا به بخش حقوق ملت در قانون اساسی قابل تأیید است که در قانون بر حق اعتراض و راهپیمایی تأکید شده و حتی راهپیمایی ها و اعتراضات نیازی به مجوز ندارند به جز اینکه در قانون آمده است که این اعتراضات اولاً مسلحانه نباشد و دوماً مخل مبانی اسلام نباشد.

حق شناس: نسبت به حقوق ملت بی توجه بودیم

وی فاصله و شکاف میان ملت و دولت را از عوامل شکل گیری اعتراضات اخیر دانست و اظهار داشت: اتفاقی که در چهل سال گذشته افتاد این بود که با حقوق مردم بسیار فاصله گرفتیم و می توان گفت در تمام طول این چهل سال برخی از کسانی که در موقعیت های مختلف قرار گرفتند، نسبت به حقوق ملت بی توجه بودند و این روند همچنان ادامه دارد. به عنوان مثال اگر بخواهیم معیار مردمی بودن را در مجلس بررسی کنیم یا به عبارتی مردمی ترین مجلس را به عنوان الگو معرفی کنیم، قطعاً همه کسانی که اهل انصاف هستند، می گویند که مجلس اول، مردمی ترین مجلس بوده است. متأسفانه با گذشت زمان و در دوره های بعدی مجلس، نمایندگان شباهت خود با مردم را از دست دادند. از سوی دیگر بی توجهی مفرط به حقوق ملت، سبب شده نارضایتی ها انباشته شود و به یک وضعیت انفجاری برسد که امروز در سطوح مختلف جامعه شاهد آن هستیم.

وی با تأکید بر اینکه اعتراضات اخیر شبیه کوه یخی است که ۱۰ درصد آن را می بینیم و بخش عمده آن هنوز در زیر آب است و دیده نمی شود، گفت: امروز در میدان ها و خیابان های شهرهای ما، جوان معترض ۱۸ تا ۲۵ ساله به میدان آمده و نشان دهنده تفاوت های فاحش این اعتراضات با اعتراضات سالهای گذشته است. به عنوان مثال امروز قشر خاکستری جامعه، پشتوانه این جوان است، به این جوان نه تنها اعتراضی نمی کند بلکه با سکوت خود از او حمایت می کند، پدر و مادر به دلیل حضور دختر و پسر جوان خود در اعتراضات با او برخورد نمی کند. اساتید و رییس اداره و… مانع از حضور این جوانان در اعتراضات نمی شوند؛ اگر هم درصدی به این جوانان هشدار دهند با پاسخ محکوم کننده ای شبیه به این مواجه می شوند که «چرا شما در این سال ها نسبت به این مسایل و مشکلات موجود بی توجه بودید!»

آقای حق شناس ادامه داد: من زمانی که سر کلاس می رفتم، یکی از گرفتارهای جدی من این بود که به دانشجو توضیح دهم که چرا انقلاب کردیم. برای دانشجویان تشریح می کردم که ما انقلاب کردیم چون در زمان قبل از انقلاب، آزادی نبود و استبداد وجود داشت، دانشجو در پاسخ به من می گفت: «مگر امروز آزادی هست و استبداد نیست!» من یکی از اهداف انقلاب را تحقق عدالت، بهبود شرایط اقتصادی و کاهش شکاف طبقاتی عنوان می کردم و دانشجو در پاسخ به من می گفت: «امروز اوضاع اقتصادی نسبت به قبل از انقلاب ضعیف تر شده است.» برای دانشجو توضیح می دادم که در زمان قبل از انقلاب، آزادی های فردی و دموکراسی در کشور وجود نداشت و شما نمی توانستیم در انتخاباتی شرکت کنید و به افراد مدنظر خود رأی دهید، دانشجو با استناد به دلایل مختلف در پاسخ به من می گفت: «مگر امروز می توانیم انتخابی آزادانه داشته باشیم!» واقعاً در چنین شرایطی من باید چگونه یک دانشجو یا یک جوان را قانع کنم که به خیابان نرود تا خشونت ترویج نشود.

وی معتقد است که در اعتراضات اخیر باید خواسته های معترضان در یک فضای بهتر و مناسبت تر دنبال می شد، اما چون گوش شنوایی نبود، این اعتراضات به سطح خیابان کشیده شد و لحظات تأسف آوری را بر جای گذاشت.

حق شناس: بپذیریم که مردم «ناراضی» هستند و «اعتراض» وجود دارد

وی برای برون رفت از این شرایط پیشنهادی ارایه داد و عنوان کرد: در ابتدا باید بپذیریم که «اعتراض» وجود دارد، اما متأسفانه هنوز این صداها شنیده نشده و ساختار سیاسی لازم شکل نگرفته است. نمایندگانی که امروز در مجلس هستند، هنوز نپذیرفتند که مردم نسبت به وضع فعلی معترض هستند. اگر نمایندگان مجلس اعتراضات مردم در حوزه های مختلف را مطرح و پیگیری می کردند، اگر انتخابات به درستی برگزار می شد و اکثریت مردم پای صندوق رای می آمدند و مشارکت مردم به زیر ۴۰ درصد نمی رسید، اگر صدای مردم از تریبون مجلس یا توسط رییس جهور و احزاب و رسانه آزاد، شنیده می شد، امروز جوان ما در سطح خیابان و در صف معترضان حضور نداشت.

حق شناس: خواسته های مردم را بفهمیم و برای معترضان حق اعتراض قائل شویم/ «فکر می کنیم با گلوله ساچمه ای و باتوم می توانیم اوضاع را کنترل کنیم»   

وی تصریح کرد: امروز شاهدیم نه تنها برخی از نمایندگان مجلس و مسئولین صدای مردم نیستند بلکه وقتی نماینده مهاباد در مجلس در دفاع از مردم نکاتی را بیان می کند، از او شکایت می شود و قوه قضاییه این نماینده را احضار می کند و صدای همین تعداد معدود نماینده که برای حضور در این مجلس از فلیترهای بسیاری رد شده، تحمل نمی شود.

به همین دلایل تأکید دارم که ما باید در ابتدا بپذیریم که اعتراض وجود دارد و سپس تلاش کنیم خواسته های جوان، استاد، روزنامه نگار را بفهمیم و مدام به پیشانی آنها برچسب نزنیم که شما نماینده دشمن و صدای بیگانه هستید. باید بی توجهی ها، تبعیض ها و بی عدالتی ها را ببینیم و برای معترضان حق اعتراض قائل شویم. متأسفانه شواهد نشان می دهد که ما امروز تمام این مسلمات را نادیده گرفتیم و اگر هم صدایی در آمد، فکر می کنیم که با گلوله ساچمه ای و باتوم می توانیم اوضاع را کنترل کنیم.

حق شناس: یک نهاد تصمیم می گیرد و هزینه آن را ۸۵ میلیون نفر می دهد!

وی گفت: کسانی که در حوادث اخیر کشته شدند، جوانان همین مملکت هستند. امروز باید اعتراض را بپذیریم و برای آن راهکار مناسب ارایه دهیم و بر سر یکسری از مسایل توافق کنیم. من همچنان معتقد به اجرای قانون اساسی هستم، اما جوان معترض امروز می گوید که من به این قانون اساسی و این جمهوری اسلامی رأی ندادم و براساس آمار تنها ۱۶ درصد از کسانی که در آن زمان پای صندوق آمدند و به قانون اساسی و جمهوری اسلامی رأی دادند در قید حیات هستند.

فراموش نکنیم روزی که حضرت امام(ره) وارد بهشت زهرا(س) شدند، در توصیف علل اعتراضات در آن زمان و معترضین گفتند: «مگر پدران ما حق داشتند، برای خود تصمیم گرفتند.» حال اگر جوانان امروز این استدلال را پایه بگیرند و بیان کنند، آیا صدای آنها شنیده می شود؟ در قانون اساسی اصل «رفراندوم» داریم، ۴۰ سال است که از تصویب قانون اساسی گذشته، آیا در این مدت یک بار رفراندوم برگزار کردیم و از مردم درباره مسایل مهم مانند برجام و… نظر خواستیم؟!

این درست نیست که یک نفر، یک نهاد و گروه و مجموعه تصمیم بگیرد و هزینه آن را ۸۵ میلیون آدم بدهد و بعد هم بی توجه باشیم و بگوییم که اگر حرف دیگری زدید، نماینده دشمن یا فریب خورده یا جاهل و غافل هستید!

عباس زاده: اگر به حق مردم اعتقاد داشته باشیم به گفت و گو هم اعتقاد خواهیم داشت

در بحث گفت و گو، اولا باید به حق مردم اعتقاد داشته باشیم؛ در اینصورت به گفت و گو هم اعتقاد خواهیم داشتیم و وقتی اهل گفت و گو باشیم به مبانی و ادبیات مشترکی هم نیاز خواهیم داشت. بلندگوهای ما در کشور دست همین دو جریان است وقتی در جریان انتخابات، رد صلاحیت شدگان از جریان مقابل باشند، سکوت می کنیم اما وقتی از دوستان خودمان رد صلاحیت می شوند آن وقت فریاد می زنیم. من خاطره ای را خدمت شما عرض کنم؛ حدود ۸ سال پیش اتفاقی برای شخصی از جناح مقابل رخ داده بود که یکی از دوستان هم حزبی ما، در جلسه ای خیلی محکم از ان شخص طرفداری می کرد. پرسیدم تو چرا از او دفاع می کنی؟! گفت می ترسم فردا چنین اتفاقی برای من رخ دهد. بنابراین از کسانی که تخلف در انتخابات ۸۸ را مطرح می کنند می پرسم آیا در این سال، قانون انتخابات و یا اعضای شورای نگهبان تغییر کرده بودند؟ این قانون و این اعضا همان هایی بودند که در انتخابات قبلی هم حضور داشتند. انتخابات برای اولین بار به صورت ماشینی برگزار و نتیجه انتخابات هم به صورت انلاین به وزارت کشور گزارش می شد و طبیعی بود که نتایج، نسبت به انتخابات گذشته چند ساعت زودتر روشن شود.

یکی از شعارهای خوب اصلاح طلبان قانون‌گرایی بود اگر انتخابات اشکال داشت، داوری هم گذاشتند اگر به داور اعتراض داشتید  به قانون اساسی بازمی گردد که شورای نگهبان را داور قرار داده است. من همه تعصبات را کنار گذاشتم؛ در دولت نهم و دهم مدیر بودم اما در عین حال یکی از منتقدان درون گفتمانی دولت هم بودم برای همین وزیر نشدم و مدیر کل شدم! درانتخابات ۸۸ هر چه از مرکز به پیرامون می رفتید، مردم بیشتر شرکت کرده بودند که می‌توانست به نقطه قوت کشور تبدیل شود اما به نقطه ضعف کشور تبدیل شد.  هر چند ممکن است در چهل میلیون رای تعدادی رأی جابجا شود اما تشخیص درستی و نادرستی آن، طبق قانون اساسی، بر عهده داور است.

حق شناس: بپذیریم با این ملت درست رفتار نکردیم

آقای حق شناس در واکنش به اظهارنظرهای آقای عباس زاده درباره انتخابات سال ۸۸، گفت: با این نکته آقای عباس زاده که در سال ۸۸ کشور لطمه دید، موافق هستم؛ اما باید منصفانه به قصه نگاه کرد. وقتی انتخابات برگزار می کنید و یک رقابت است، علی القاعده باید به آیین و قاعده انتخابات پایبند باشیم. پذیرش شکست یکی از اصول آیین انتخابات است و این نگاه کاملاً حرفه ای است؛ ولی آن سوی قصه این است که آیا آیین رقابت درست تنظیم شده و ساختار داوری درست چیده شده و مجموعه ای که انتخابات را برگزار می کند، توانسته به آیین های دقیق رقابت پایبند باشد؟! این موارد از اعتراضات جدی است. در آن انتخابات یک رییس جمهور مستقر و سه رقیب رقابت می کنند و هر سه رقیب هم معترض به نتیجه انتخاب هستند، به جز کسی که رأی آورده است. در تیم داوری ما نهادی به نام شورای نگهبان داریم، از ۱۲ نفر عضو شورای نگهبان، ۷ نفر قبل از انتخابات نظرشان را اعلام کردند و گفتند نظر ما فلانی است.

وی افزود: هیج وقت این اتفاق نیافتاده بود که اعضای شورای نگهبان برای یک کاندیدای خاص سخنرانی کنند. هنوز نتیجه انتخابات اعلام نشده به یک نفر خاص تبریک گفتند! باید بیشتر از سرنوشت کشور و افکار و آرای عمومی مراقبت می کردیم.

آقای حق شناس معتقد است که وضعیت موجود به گونه ای نیست که بتوانیم چشم خود را به روی آن ببندیم و تأکید کرد: اگر به معترضان بگوییم که ما صدای شما را شنیدیم، باید راهکار مناسب به آنها ارایه دهیم و به نظرم هیچ راهی شناخته تر و دقیق تر از این نیست که شما مردم را به مشارکت دعوت کنید.

یک سال قبل انتخابات برگزار شد و نفر دوم، سه میلیون رأی باطله داشت و به آن بی توجه بودید. ۶۰ درصد جامعه در انتخابات شرکت نکردند و به نوعی این زنگ خطر را زدند و به شما هشدار دادند، اما گوش شنوایی نبود. به لیست نامزد انتخابات اخیر نگاهی کنید، حداقل ۲۰ مقام شناخته شده کشور رد صلاحیت شدند، رییس جمهور، وزیر، فرمانده عالی نظامی و فرمانده جنگ، همه رد صلاحیت شدند تا یک نفر رأی بیاورد! این چه انتخاباتی است؟! فلسفه انتخابات و جمهوریت را زیر سوال بردید و طبیعی است که فریاد مردم به گونه ای بلند شود که توان کنترل آن را نداشته باشید.

وی تأکید کرد که باید بپذیریم با این ملت درست رفتار نکردیم و به هشدارهای آنها توجهی نداشتیم و به عبارتی صدای مردم را نشنیدیم لذا باید از همین نقطه شروع کنیم و به مردم بگوییم که ما می خواهیم بشنویم و به تو احترام بگذاریم و انتخابات آزاد برگزار کنیم.

حق شناس: «انتخابات زودرس» برگزار شود

آقای حق شناس پیشنهاد داد: نمایندگان مجلس پیش قدم شوند و موضوع «انتخابات زودرس» را مطرح کنند و به تمام افکار و جناح ها امکان رقابت داده شود. آقای رئیسی هم تأکید کند که در میدان می ایستد تا این انتخابات سالم و دقیق برگزار شود.

حق شناس: گفت وگو در سطح ملی و سیاسی ضروری است

وی بر ضرورت گفت وگو در سطح ملی، سیاسی و حتی حاکمیتی تأکید کرد و گفت: گفت وگو باید حول منافع ملی صورت بگیرد، اما این گفت وگو زمانی صورت می گیرد که دو طرف یک نقطه مشترک داشته باشند. به نظرم در شرایط فعلی بهترین محور مشترک «قانون اساسی» است. فارغ از اینکه ۱۶ درصد از کسانی که به این قانون رأی دادند در قید حیات هستند و به بسیاری از بخش های این قانون عمل نمی شود، اما قانون اساسی سندی است که می توان به آن استناد کرد و از نقطه صفر شروع کنیم. توجه داشته باشیم که قانون اساسی بر بسیاری از مسایل از جمله آزادی بیان، آزادی رسانه و حق انتخاب، تفکیک قوا و استقلال قوه قضاییه تأکید کرده است.

حق شناس: قانون اساسی را محور گفت وگو و تصمیم گیری ها قرار دهیم

آقای حق شناس در پایان بیان کرد که امروز باید «ضرورت گفت وگو» را بپذیریم و زمینه ها و بسترهای آن را فراهم کنیم و تحمل خود در برابر نقد و اعتراضات را بالا ببریم. از سوی دیگر صدا و سیما نباید یک جریان خاص را نمایندگی کند و تمام فضا را در اختیار این جریان قرار دهد و به منتقد اجازه اظهار نظر ندهد. اگر این واقعیت ها را ایجاد کنیم بسیاری از مسایل و مشکلات رفع خواهد شد و می توانید مرجعیت رسانه ای را از خارج به داخل منتقل کنیم.

ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.