پیام مهم بایدن به کنگره درباره ایران/ پایان چند سال مذاکره/ برای عصر بدون برجام آماده شویم؟

به گزارش گیلانی ها خبر، هم ایران و هم آمریکا متوجه شده‌اند که مذاکرات برجامی به بن بست خورده اما هیچ یک حاضر نیستند این مساله را رسما اعلام کنند چرا که می‌دانند در این صورت، باید منتظر عواقب آن باشند.

دو روز قبل، گزارشی در پایگاه خبری «واشنگتن فری بیکن» منتشر شد که نشان می‌داد برجام به پایان خود رسیده است. این پایگاه در گزارش خود، از برگزاری نشستی محرمانه با محوریت پرونده اتمی ایران در کنگره ایالات متحده خبر داد. طبق ادعای این رسانه آمریکایی، دولت بایدن در این جلسه به نمایندگان کنگره اطلاع داده که مذاکرات غرب با ایران برای احیای برجام به بن‌بست رسیده است.

چرا همه از برجام ناامید شده اند؟

به نظر می‌رسد با وقوع حوادث اخیر دیگر بر همه مشخص شده که برجام قابل احیاء نیست اما هیچ یک از طرفین شهامت اعلام رسمی آن را ندارند.

تا پیش از این، کنگره و سنای آمریکا مدعی بودند برجام قابل احیاء نیست اما شخص جو بایدن و بلینکن و اعضای تیم دیپلماسی دولت آمریکا معتقد بودند اندک روزنه‌هایی برای انعقاد یک توافق موقتی بین ایران و آمریکا وجود دارد. چند حادثه که در هفته‌های اخیر به وقوع پیوست نشان داد که دولت آمریکا نیز دیگر امیدی به احیای برجام ندارد.

یکی از این حوادث، عضویت رسمی ایران در سازمان همکاری شانگهای بود که نشان داد ایران قصد نزدیکی اقتصادی به روسیه و چین را دارد و نمی‌خواهد حداقل در زمینه‌های اقتصادی به غرب وابسته باشد. به جز این، سفر رئیس جمهور ایران به نیویورک و ملاقاتش با سران کشورها و سازمان‌های مختلف به خصوص رئیس جمهور فرانسه نیز باعث ناامیدی آمریکا شد. تیم بایدن امیدوار بود رئیسی در این مذاکرات نرمش نشان داده و خواسته‌های غرب را بپذیرد اما رئیس جمهور ایران نشان داد به هیچ وجه، حاضر نیست در مقابل خواسته‌های غرب کوتاه بیاید. همانطور که فریدون مجلسی، تحلیلگر مسائل بین الملل گفته غرب و آمریکا گمان داشتند که دیدگاه دیپلماتیک دولت جدید ایران همانند دولت قبل است، حال آنکه جناحی که قدرت را در ایران به دست گرفته‌اند نگاه کلاسیک و آکادمیک به مسائل نداشته و از منظر اعتقادی به مباحث روابط بین الملل می‌نگرند. این رویکرد در سخنرانی آقای رئیسی در سازمان ملل نیز به وضوح قابل مشاهده بود.

تحریم‌های نفتی و مبارزه جدیدی که آغاز شده است

به نظر می‌رسد آمریکا خود را برای آغاز عصر بدون برجام آماده کرده است. تحریم‌های نفتی اخیر بایدن علیه ایران به خوبی این نظر را تایید می‌کند. آمریکا به خوبی می‌داند مساله نفت برای ایران از تمام مسائل اقتصادی مهم‌تر است. کمپین فشار حداکثری ترامپ دقیقا همین بخش را مورد هدف قرار داده و تلاش داشت که بیشترین آسیب را به اقتصاد ایران بزند. بعد از خروج غیرقانونی ترامپ از برجام، ایران و اروپا تلاش کردند، خود، برجام را ادامه دهند اما ناتوانی اروپا از تضمین فروش نفت ایران درنهایت باعث شکست این طرح و خروج گام به گام ایران از برجام گردید.

همچنین بعد از پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری و آغاز مذاکرات احیای برجام، تیم مذاکره کننده آمریکا وعده داد که در صورت نرمش ایران، تحریم‌های نفتی ایران را کم می‌کند.

حالا تحریم نفتی ایران، شدیدتر از گذشته ادامه یافته است و این نشان می‌دهد که آمریکا بمب ساعتی برجام را راه انداخته و قلب آن را نشانه گرفته است. آنطور که الجزیره مدعی شده، این تحریم‌ها روابط اقتصادی ایران با چین، هند، امارات متحده عربی و هنگ کنگ را هدف قرار داده است. ترامپ روابط نفتی ایران با این کشورها و به خصوص شرکت‌های هندی و چینی را محدود کرده بود. جو بایدن در ابتدا این محدودیت‌ها را کم کرد و شرکت‌های هندی و چینی بار دیگر روابط خود را با ایران از سر گرفتند. بازگشت تحریم‌های نفتی به معنی بازگشت محدودیت‌ها و احیای همان مسیری است که ترامپ پیش گرفته بود.

برجامی که هیچ کس نمی‌خواهد مرگش را اعلام کند

این شواهد گویای این نکته است که هم ایران و هم آمریکا متوجه شده‌اند که مذاکرات برجامی به بن بست خورده است اما هیچ یک حاضر نیستند این مساله را رسما اعلام کنند چرا که می‌دانند در این صورت، باید منتظر عواقب آن باشند. پایان رسمی مذاکرات به این معنی است که ایران شروع به پیشرفت هسته‌ای می‌کند و آمریکا و سازمان ملل هم تحریم‌های بین المللی خود را مجددا اعمال خواهند کرد و این، به ضرر دو طرف است. به همین دلیل، عدم اعلام رسمی پایان مذاکرات برجامی به معنی بقای اندکی امید و احتمال گره گشایی در آینده است.